Prawdziwa troska o przyszłość i budowanie dobrobytu naszego kraju nie opiera się jedynie na pamięci dotyczącej historii, czy też upamiętnieniu bohaterów poległych w walce za naszą niepodległość, ale na konkretnych działaniach, które wspierają polską gospodarkę. Na bazie patriotyzmu gospodarczego i konsumenckiego każdego dnia możemy świadomie wybierać produkty polskich firm, przyczyniając się do zwiększania wpływów w budżecie państwa i tworzenia miejsc pracy.
Współczesny patriotyzm gospodarczy/ekonomiczny to zagadnienie niebywale wielowymiarowe, dlatego jak najczęściej warto do niego wracać. W dojrzałych gospodarkach patriotyzm gospodarczy jest silnie zakorzeniony, a wybory konsumenckie zorientowane na krajowe i lokalne marki. W Polsce wciąż uczymy się myślenia o pochodzeniu kapitału, niemniej wiele krajowych podmiotów gospodarczych coraz częściej wzmacnia to przekonanie, realizując polskie success story nie tylko na rodzimych, ale również tych zagranicznych rynkach oraz angażując się w stricte lokalne inicjatywy.
Jeszcze do niedawna uważano, że we współczesnym zglobalizowanym świecie kapitał nie ma narodowości. Dziś jednak widać, że teza ta okazała się jednoznacznie błędna, bowiem większość wielkich koncernów, choć inwestuje na całym świecie pozostawia w swoim rodzimym kraju fabryki oraz sfery kluczowe – ośrodki badawczo-rozwojowe i centralę firmy.
Globalizacja sprawiła, że polska gospodarka uzależniła się od rynków zagranicznych, co wiele organizacji i podmiotów gospodarczych działających w Polsce odczuło dotkliwie zwłaszcza w 2019 roku, na początku pandemii COVID-19, gdy załamały się tzw. łańcuchy dostaw. Z drugiej jednak strony, o czym warto również wspomnieć, to właśnie globalizacja dała nową przestrzeń na ekspansję polskich firm i wykwalifikowanych pracowników na obce rynki. Dzięki rosnącej skali działania i ekspansji na rynkach zagranicznych polskie firmy mogą z powodzeniem m.in. angażować się w działalność społeczną nie tylko lokalnie, ale również na terenie całego kraju. Globalne sukcesy przy tym bezpośrednio przełożyły się na większe inwestycje w rozwój produktów, innowacyjne badania czy doskonalenie kadr. Zaś systematyczne kreowanie marki polskich usług oraz produktów na świecie i w Polsce sprawiło, że dziś cieszą się one coraz większą estymą konsumentów – zarówno w naszym kraju, jak i za granicą.
Wokół idei patriotyzmu gospodarczego ostatnio toczy się wiele dyskusji. W czasie kryzysu gospodarczego w 2007 roku, pandemii koronawirusa, czy obecnego konfliktu zbrojnego w Ukrainie patriotyzm ekonomiczny stał się wręcz gorącym tematem. Wymienione, na swój sposób globalne zagrożenia pokazały, jak kruche bywają wspomniane wcześniej łańcuchy dostaw, ale też uświadomiły nam jako społeczeństwu, jak jednostkowe działania i decyzje zakupowe mogą się przekładać na interes wszystkich. Widmo kryzysu i ryzyko upadku wielu przedsiębiorstw i producentów sprawia, że konsumenci z coraz większą uwagą starają się wybierać produkty polskiego pochodzenia, wspierając tym samym rodzimy biznes. Tak m.in. na naszych oczach zrodziła się moda na patriotyzm gospodarczy (ekonomiczny) i konsumencki.
Współczesny patriotyzm gospodarczy ma wiele wymiarów i trudno go ująć w krótkiej definicji rozwijania działalności w Polsce, płacenia tutaj podatków, wykorzystywania rodzimych technologii, kupowania polskich produktów, czy odpowiedzialnej postawy zakładów pracy nie tylko wobec własnych pracowników, ale również klientów i lokalnych społeczności.
W wielkim skrócie i sporym uproszczeniu można się jednak pokusić o definicję patriotyzmu gospodarczego (zarazem szerzej – ekonomicznego, czy wężej – konsumenckiego), jako współodpowiedzialność za polską gospodarkę, która przekłada się na konkretne decyzje zakupowe i biznesowe. Na poziomie biznesowym oznacza wybór dostawców z uwzględnieniem uwarunkowań gospodarczych, takich jak podatki odprowadzane w Polsce, inwestycje w krajową infrastrukturę, tworzenie miejsc pracy, wspieranie polskiej myśli technicznej i innowacyjnej oraz lokalnego otoczenia społecznego. Na poziomie konsumenckim są to decyzje podczas codziennych zakupów, gdzie kierujemy się nie tylko jakością i ceną, ale również miejscem pochodzenia produktów.
Patriotyzm gospodarczy to oczywiście wszystkie działania podejmowane przez sektor publiczny i prywatny, które w prostej linii zmierzają do wsparcia gospodarki rodzimego kraju. Właściwe kroki podejmowane przez rządzących i administracje publiczną mają kluczowe znaczenie dla postępu i rozkwitu przedsiębiorczości. Kluczową rolę w tym kontekście odgrywa świadomość tego, aby promować to co narodowe zarówno na rynku krajowym jak i rynkach międzynarodowych. Rządzący powinni stwarzać odpowiednie warunki do tworzenia lub rozwoju krajowych firm, a także wspierać promocję wytwarzanych przez nie produktów. To strategia gospodarcza, która powinna przyświecać dobrze rozwiniętemu państwu narodowemu. Co istotne – z pominięciem newralgicznych gałęzi i sektorów gospodarki – nie zamyka to drzwi dla rozwoju zagranicznych podmiotów i ich inwestycji na rynku krajowym, które jeśli działają na transparentnych warunkach, również wpływają na wzrost gospodarczy danego kraju. Nie chodzi zatem o sztuczne tworzenie barier konkurencyjnych, wręcz przeciwnie – wspiera się taką konkurencję. Motorami gospodarek narodowych są właśnie takie rodzime przedsiębiorstwa, które starają się konkurować swoimi produktami lub usługami globalnie. To sukcesy takich firm mają pociągnąć za sobą inne, mniejsze jednostki, które bez wsparcia gigantów, czy rządu są często skazane na porażkę. We wszystkich rozwiniętych krajach na świecie, by wspomnieć chociażby o Stanach Zjednoczonych, Japonii czy Niemczech, państwo wspiera i podejmuje współpracę z krajowymi przedsiębiorstwami, rozumiejąc, że istotnym celem wewnętrznej polityki gospodarczej jest budowa mocnej grupy przedsiębiorców i tym samym rozwój własnych społeczeństw – Narodów.
Nie wolno nam jednak zapominać o części składowej patriotyzmu gospodarczego jakim jest patriotyzm konsumencki. Pojęcie patriotyzmu konsumenckiego opiera się na świadomych postawach zakupowych konsumentów. Przede wszystkim na świadomości, aby kupować lub inwestować w rodzime produkty, czy usługi. To one napędzają wzrost gospodarczy, wpływają na obniżanie bezrobocia i nowe miejsca pracy, a także dają firmom szansę do konkurowania na rynkach międzynarodowych. Kluczowe jest zrozumienie, że konsumenci podejmując indywidualne decyzje zakupowe mogą przyczyniać się do wzrostu zamożności całego społeczeństwa – Narodu. Zyski generowane przez pojedynczych rodzimych producentów, są bowiem w prostej linii przekładane na zwiększenie wpływów podatkowych do budżetu państwa, z którego korzystają przecież wszyscy obywatele.
Co niebywale cieszy coraz więcej naszych rodaków zdaje sobie sprawę, że decyzje zakupowe jednostki mają wpływ na kondycję krajowej gospodarki i PKB. Można nawet powiedzieć, że od kilku lat panuje pewnego rodzaju moda na kupowanie polskich marek i produktów, zwłaszcza na wspieranie małych, lokalnych firm. Coraz chętniej wydajemy pieniądze na to, co zdrowe, ekologiczne, a także na to, co wspiera rodzimą gospodarkę. W czasach współczesnego kryzysu myślenie o miejscach pracy i perspektywach wzrostu gospodarczego jest nam bliższe niż w czasach prosperity. Trend ten jest skutecznie i słusznie wykorzystywany przez przedsiębiorców, którzy budują swoją markę, bazując na regionalnym pochodzeniu, wielopokoleniowej tradycji i polskim kapitale. Okazuje się, że patriotyczne pobudki coraz częściej wyrażane są w praktyce poprzez kupowanie polskich produktów, które w 78% trafiają do koszyków zakupowych mieszkańców dużych miast, a w 63% wsi oraz młodszych Polaków. Ponadto, większość Polaków – dokładnie 74%, twierdzi, że często kupuje polskie produkty i nieco rzadziej usługi (61%). Warto także wiedzieć, że to kobiety istotnie częściej niż mężczyźni sięgają po polskie produkty – 78% wobec 68%, a częstotliwość kupowania produktów rodzimego pochodzenia rośnie wraz z wiekiem1. Poza tym patriotyczne postawy przekładają się również na kultywowanie polskiej kuchni i tradycji oraz dbanie o środowisko. Nie bez znaczenia dla Polaków jest też propagowanie kultury języka polskiego, podróżowanie po kraju i odkrywanie lokalnych atrakcji.
Polacy stają się świadomymi konsumentami i coraz częściej wybierają produkty rodzimych marek. Już prawie 90% Polaków do zakupu danego produktu deklaratywnie zachęca informacja o jego krajowym pochodzeniu, a 80% badanych uważa, że polskie produkty są lepsze i bardziej ekologiczne. Z kolei 75% Polaków jest zdania, że krajowe koncerny powinny aktywnie angażować się we wsparcie polskich producentów2.
Patriotyzm gospodarczy oraz konsumencki może być kołem zamachowym krajowego handlu, a silna gospodarka jest przecież w interesie nas wszystkich. Wspierając krajowe, często lokalne, przedsiębiorstwa wzmacniamy naszą gospodarkę, a na tym wzroście – jak już wyżej wspomniano – korzystają wszyscy. Poza tym polskie produkty są tym, czego Polacy coraz częściej poszukują. Promowanie i oferowanie rodzimego asortymentu się po prostu opłaca, gdyż wpływa on na wzrost nie tylko produkcji i sprzedaży, ale również całego rynku.
Patriotyzm gospodarczy i konsumencki trzeba stale wzmacniać. Na poziomie biznesowym oraz konsumenckim może bowiem przyczynić się przede wszystkim do spadku bezrobocia i rozwoju polskiej przedsiębiorczości. Poza tym ma spory wpływ na efekty, jak wzrost wynagrodzeń i zamożności społeczeństwa, a także czynniki dotyczące poprawy wskaźników kondycji gospodarki, takie jak wzrost produktu krajowego brutto, umocnienie złotego i polepszenie finansów publicznych oraz innowacyjności i ekspansji zagranicznej rodzimych firm.
Decydując się lub nie na postawy wynikające z patriotyzmu konsumenckiego powinniśmy zdawać sobie sprawę, iż na polskim produkcie zarabia polski producent, pośrednik i sprzedawca. Na produkcie zagranicznym najzwyczajniej zarabia zagraniczny producent, importer i dystrybutor w Polsce. Jak nietrudno się domyślić, w pierwszym przypadku w kraju zostaje większa część płaconej przez konsumenta ceny, a w drugim – mniejsza. Wybór – przy uwzględnieniu oczywiście jakości i ceny – wydaje się więc być oczywisty. Pamiętajmy, że kupując polski produkt mamy realny wpływ na polepszenie naszej gospodarki, a co za tym idzie również sytuacji finansowej. Kupujmy polskie produkty, polskich producentów, zatrudniających Polaków, płacących podatki w Polsce. Bądźmy świadomym klientem i przedsiębiorcą. Pamiętajmy, że patriotyzm gospodarczy to tylko jeden z elementów układanki, lecz jakże istotny.
Czwarta rewolucja przemysłowa dokonuje się na naszych oczach. Jakie będą konsekwencje wielkich przemian społecznych i ekonomicznych? Czy dotychczasowy model będzie wystarczającą bazą dla przyszłej strategii rozwoju państwa narodowego? Całokształt naszych działań w różnych aspektach życia składa się na postawę patriotyzmu lub jej brak. Jej przejawy gospodarcze i konsumenckie mogą być uznawane za te najbardziej praktyczne. Wiąże się to bezpośrednio z pojęciem państwa obywatelskiego i narodowego. W XXI wieku granice wolności są większe niż kiedykolwiek wcześniej, ale obowiązki względem całej społeczności, Narodu oraz Ojczyzny także uległy zmianie. Bardzo ważna jest dzisiaj świadomość, że rozwój i funkcjonowanie państwa zależy od każdego z nas.
Pamiętaj – patriotyzm gospodarczy się liczy!
Patriotyzm gospodarczy ma sens i znaczenie!
WALKA TRWA!
Norbert Wasik – urodzony w 1976 r. w Zakopanem. Absolwent Kolegium Jagiellońskiego - Toruńskiej Szkoły Wyższej. Manager związany z sektorem FMCG. Dumny mąż i ojciec. Publicysta, działacz społeczny i narodowo-radykalny. Zwolennik idei zero waste. Autor książki „Rozważania nad współczesnym narodowym radykalizmem”. Biegacz amator, fan długich dystansów, maratonów i biegów ultra. Pasjonat historii, gór i góralszczyzny. Idealista, romantyk i pragmatyk w jednej osobie, entuzjasta innowacji i nowych technologii.
PRZYPISY:
-
K. Włodarczyk, „Globalizacja, a patriotyzm ekonomiczny polskich konsumentów”,Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 2015 r.
-
Ponad 90 proc. Polaków kupuje krajowe produkty. Chętnie sięgają po polską żywność, kosmetyki i odzież, www.biznes.newseria.pl/